Już wiele lat temu PKPP Lewiatan, po rozważeniu kosztów i korzyści, opowiedziała się za przyjęciem euro. Dostępne analizy wykazały, że w długim okresie PKB i wymiana zagraniczna podniosą się dzięki temu o co najmniej kilka procent, między innymi dlatego, że euro pozwoli firmom na dużo większą przewidywalność rachunku ekonomicznego, zwłaszcza długookresowego. Dziś jest jasne, że przyjęcie wspólnej waluty jest technicznie możliwe od 1 stycznia 2012 roku. Czy jednak na pewno jesteśmy na to gotowi? Polska stoi przed niezwykłym wyzwaniem organizacyjnym. Aby przyjęcie euro zakończyło się sukcesem, konieczne są także dostosowania makroekonomiczne i strukturalne. Do pracy organizacyjnej trzeba zabrać się od razu, bo czasu na przygotowania zostało niewiele. Doświadczenia krajów z naszego regionu, które już wprowadziły euro albo zaraz je przyjmą, czyli Słowenii (2007) i Słowacji (od 2009) uzmysławiają ogrom zadań, jakie czekają Polskę. Na Słowacji już w 2004 r. uzgodniono wspólną strategię rządu i banku centralnego, w której podano datę przyjęcia euro (1 stycznia 2009 r.) i datę spełnienia kryteriów z Maastricht (2007 r.). Ta strategia została przyjęta przez parlament głosami koalicji i opozycji. W kontekście organizacyjnym kluczowa jest współpraca rządu i NBP – ostatnie spotkanie premiera i prezesa NBP pozwalają na optymizm pod tym względem. W końcu to rząd podejmuje decyzje o przyjęciu euro, ale zadaniem NBP jest przygotowanie operacji od strony organizacyjnej i przeprowadzenie odpowiednich dostosowań po stronie makroekonomicznej; NBP musi być do tych zadań przekonany. W 2005 r. na Słowacji powstał szczegółowy plan zamiany korony na euro, który opisuje praktyczne posunięcia i techniczne rozwiązania niezbędne do gładkiego przejścia na wspólną walutę. Już w grudniu 2005 r. rozstrzygnięto konkurs na wizerunek narodowego rewersu monet, ogłoszony w lipcu 2004 roku. W styczniu 2006 r. powołano urząd pełnomocnika ds. wprowadzenia euro. W styczniu 2008 r. dokonano niezbędnych zmian legislacyjnych, które dostosowały przepisy słowackie do prawa strefy euro. W oparciu o te doświadczenia musimy sobie uzmysłowić, jak wiele kwestii jest do rozstrzygnięcia. Najważniejsze to: jak przyjąć euro, czy jednorazowo („big bang”) czy stopniowo? jak rozwiązać obawy inflacyjne ludności; strasząc przedsiębiorców karami, jak na Słowacji, czy może są inne metody? jak przeprowadzić kampanię informacyjną? kiedy i jak dostarczyć banknoty i monety do firm, banków i innych instytucji? jak pomóc małym firmom, które poniosą największe koszty (w relacji do przychodów) dostosowań systemów IT, zmian w księgowości, itp.? Nie obawiamy się, że Polska nie będzie w stanie wypełnić kryteriów konwergencji, zwłaszcza, że wypełnia je wszystkie już teraz, nawet jeśli balansujemy na granicy kryterium inflacyjnego. Największym wyzwaniem jest podwyższenie zdolności adaptacyjnych naszej gospodarki w tak krótkim okresie. Przyjęcie euro od 2012 roku powinno ogniskować wysiłki rządu i parlamentu, a także Prezydenta RP, wokół reform, które uczynią naszą gospodarkę bardziej elastyczną, zdolną do szybkich dostosowań do zmian popytu czy warunków podaży, kiedy zabraknie polityki pieniężnej i kursu walutowego. Wyznaczenie daty przyjęcia euro powinno zmobilizować polityków do przeprowadzenia tych zmian, zanim Polska wejdzie do strefy euro. Tylko w ten sposób unikniemy ryzyka spowolnienia tempa wzrostu gospodarczego z powodu utraty konkurencyjności przez gospodarkę, co zdarzyło się w Portugalii i we Włoszech.
Warunki bezpiecznego wprowadzenia euro
1. Obniżenie obciążeń fiskalnych w celu zwiększenia poziomu oszczędności i inwestycji prywatnych.
2. Wzrost aktywizacji zawodowej, przede wszystkim osób w wieku 50 , w celu zwiększenia podaży pracy i ograniczenia wydatków budżetowych.
3. Wzrost wydatków służących rozwojowi: na infrastrukturę, edukację, naukę przy jednoczesnym zmniejszaniu udziału wydatków publicznych w PKB.
4. Przyspieszenie prywatyzacji w celu lepszego wykorzystania zasobów przedsiębiorstw państwowych i zmniejszenia potrzeb pożyczkowych państwa.
5. Liberalizacja gospodarki i ograniczenie przeszkód w rozwoju przedsiębiorczości poprzez uproszczenie przepisów prawa gospodarczego i podatkowego, uproszczenie procedur administracyjnych, poprawę funkcjonowania administracji i sądownictwa gospodarczego.